\chapter{راهنمای استفاده از کلاس \lr{yazd-thesis}} \section{مقدمه} حروف‌چینی پایان‌نامه یا رساله یکی از موارد پرکاربرد استفاده از زی‌پرشین است. از طرفی، یک پایان‌نامه یا رساله، احتیاج به تنظیمات زیادی از نظر صفحه‌آرایی دارد که ممکن است برای یک کاربر مبتدی، مشکل باشد. به همین خاطر، برای راحتی کار کاربر، کلاس حاضر با نام \LRE{\verb!yazd-thesis!} برای حروف‌چینی پروژه‌ها، پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دانشگاه یزد با استفاده از نرم‌افزار زی‌پرشین، آماده شده است. این فایل به گونه‌ای طراحی شده است که کلیه خواسته‌های مورد نیاز مدیریت تحصیلات تکمیلی دانشگاه یزد را برآورده می‌کند. همچنین حروف‌چینی بسیاری از قسمت‌های آن، به طور خودکار انجام می‌شود. کلیه فایل‌های لازم برای حروف‌چینی با کلاس گفته شده، داخل پوشه‌ای به نام \LRE{\verb!yazd-thesis!} قرار داده شده است. توجه داشته باشید که برای استفاده از این کلاس باید فونت \verb!Yas! روی سیستم شما نصب شده باشد. \section{این همه فایل؟!}\label{sec2} از آنجایی که یک پایان‌نامه یا رساله، یک نوشته بلند محسوب می‌شود، لذا اگر همه تنظیمات و مطالب پایان‌نامه را داخل یک فایل قرار بدهیم، باعث شلوغی و سردرگمی می‌شود. به همین خاطر، قسمت‌های مختلف پایان‌نامه یا رساله داخل فایل‌های جداگانه قرار گرفته است. مثلاً تنظیمات کلاس داخل فایل \LRE{\verb!yazd-thesis.cls!}، قسمت مشخصات فارسی پایان‌نامه داخل \LRE{\verb!fainfo.tex!}، مطالب فصل اول، داخل \verb!chapter1! و ... قرار داده شده است. نکته مهمی که در اینجا وجود دارد این است که از بین این فایل‌ها، فقط فایل \LRE{\verb!yazd-thesis.tex!} قابل اجرا است. یعنی بعد از تغییر فایل‌های دیگر، برای دیدن نتیجه تغییرات، باید این فایل را اجرا کرد. بقیه فایل‌ها به این فایل، کمک می‌کنند تا بتوانیم خروجی کار را ببینیم. اگر به فایل \LRE{\verb!yazd-thesis.tex!} دقت کنید، متوجه می‌شوید که قسمت‌های مختلف پایان‌نامه، توسط دستورهایی مانند \verb!input! و \verb!include! به فایل اصلی، یعنی \LRE{\verb!yazd-thesis.tex!} معرفی شده‌اند. بنابراین، فایلی که همیشه با آن سروکار داریم، فایل \LRE{\verb!yazd-thesis.tex!} است. در این فایل، فرض شده است که پایان‌نامه یا رساله، از ۳ فصل و یک پیوست، تشکیل شده است. با این حال، اگر پایان‌نامه یا رساله، بیشتر از ۳ فصل و یک پیوست است، باید خودتان فصل‌های بیشتر را به این فایل، اضافه کنید. این کار، بسیار ساده است. فرض کنید بخواهید یک فصل دیگر هم به پایان‌نامه، اضافه کنید. برای این کار، کافی است یک فایل با نام \verb!chapter4! و با پسوند \verb!.tex! بسازید و آن را داخل پوشه \LRE{\verb!yazd-thesis!} قرار دهید و سپس این فایل را با دستور \verb!\include{chapter4}! داخل فایل \LRE{\verb!yazd-thesis.tex!} و بعد از دستور \verb!\include{chapter3}! قرار دهید. \section{از کجا شروع کنم؟} قبل از هر چیز، بدیهی است که باید یک توزیع تِک مناسب مانند \verb!Live TeX! و یک ویرایش‌گر تِک مانند \verb!Texmaker! را روی سیستم خود نصب کنید. نسخه بهینه شده \verb!Texmaker! را می‌توانید از سایت \href{http://www.parsilatex.com}{پارسی‌لاتک}% \LTRfootnote{\url{http://www.parsilatex.com}} و \verb!Live TeX! را هم می‌توانید از \href{http://www.tug.org/texlive}{سایت رسمی آن}% \LTRfootnote{\url{http://www.tug.org/texlive}} دانلود کنید. در مرحله بعد، سعی کنید که یک پشتیبان از پوشه \LRE{\verb!yazd-thesis!} بگیرید و آن را در یک جایی از هارددیسک سیستم خود ذخیره کنید تا در صورت خراب کردن فایل‌هایی که در حال حاضر، با آن‌ها کار می‌کنید، همه چیز را از دست ندهید. حال اگر نوشتن پایان‌نامه یا رساله اولین تجربه شما از کار با لاتک است، توصیه می‌شود که یک‌بار به طور سرسری، کتاب «% \href{http://mirror.ctan.org/tex-archive/info/lshort/persian/lshort.pdf}{مقدمه‌ای نه چندان کوتاه بر \lr{\LaTeXe}}\LTRfootnote{\url{http://mirror.ctan.org/tex-archive/info/lshort/persian/lshort.pdf}}» ترجمه دکتر مهدی امیدعلی، عضو هیات علمی دانشگاه شاهد را مطالعه کنید. این کتاب، کتاب بسیار کاملی است که خیلی از نیازهای شما در ارتباط با حروف‌چینی را برطرف می‌کند. بعد از موارد گفته شده، فایل \LRE{\verb!yazd-thesis.tex!} و \LRE{\verb!fainfo!} را باز کنید و مشخصات پایان‌نامه خود مثل نام، نام خانوادگی، عنوان پایان‌نامه و ... را جایگزین مشخصات موجود در فایل \LRE{\verb!fainfo!} کنید. دقت داشته باشید که نیازی نیست نگران چینش این مشخصات در فایل پی‌دی‌اف خروجی باشید. فایل \LRE{\verb!yazd-thesis.cls!} همه این کارها را به طور خودکار برای شما انجام می‌دهد. در ضمن، موقع تغییر دادن دستورهای داخل فایل \LRE{\verb!fainfo!} کاملاً دقت کنید. این دستورها، خیلی حساس هستند و ممکن است با یک تغییر کوچک، موقع اجرا، خطا بگیرید. برای دیدن خروجی کار، فایل \LRE{\verb!fainfo!} را \verb!Save!، (نه \verb!As Save!) کنید و بعد به فایل \LRE{\verb!yazd-thesis.tex!} برگشته و آن را اجرا کنید. حال اگر می‌خواهید مشخصات انگلیسی پایان‌نامه یا رساله را هم عوض کنید، فایل \LRE{\verb!eninfo!} را باز کنید و مشخصات داخل آن را تغییر دهید. در اینجا هم برای دیدن خروجی، باید این فایل را \verb!Save! کرده و بعد به فایل \LRE{\verb!yazd-thesis.tex!} برگشته و آن را اجرا کرد. برای راحتی بیشتر، فایل \LRE{\verb!yazd-thesis.cls!} طوری طراحی شده است که کافی است فقط یک‌بار مشخصات پایان‌نامه یا رساله را وارد کنید. هر جای دیگر که لازم به درج این مشخصات باشد، این مشخصات به طور خودکار درج می‌شود. با این حال، اگر مایل بودید، می‌توانید تنظیمات موجود را تغییر دهید. توجه داشته باشید که اگر کاربر مبتدی هستید و یا با ساختار فایل‌های \verb!cls! آشنایی ندارید، به هیچ وجه به این فایل، یعنی فایل \LRE{\verb!yazd-thesis.cls!} دست نزنید. نکته دیگری که باید به آن توجه کنید این است که چنانچه قصد حروف‌چینی رساله دکتری را دارید، در فایل \LRE{\verb!yazd-thesis.tex!} باید گزینه \verb!msc! را پاک کنید. با این کار، تنظیمات مربوطه به طور خودکار اعمال می‌شود. \section{مطالب پایان‌نامه یا رساله را چطور بنویسم؟} \subsection{نوشتن فصل‌ها} همان‌طور که در بخش \ref{sec2} گفته شد، برای جلوگیری از شلوغی و سردرگمی کاربر در هنگام حروف‌چینی، قسمت‌های مختلف پایان‌نامه یا رساله از جمله فصل‌ها، در فایل‌های جداگانه‌ای قرار داده شده‌اند. بنابراین، اگر می‌خواهید مثلاً مطالب فصل ۱ را تایپ کنید، باید فایل‌های \LRE{\verb!yazd-thesis.tex!} و \verb!chapter1! را باز کنید و محتویات داخل فایل \verb!chapter1! را پاک کرده و مطالب خود را تایپ کنید. توجه کنید که همان‌طور که قبلاً هم گفته شد، تنها فایل قابل اجرا، فایل \LRE{\verb!yazd-thesis.tex!} است. لذا برای دیدن حاصل (خروجی) فایل خود، باید فایل \verb!chapter1! را \verb!Save! کرده و سپس فایل \LRE{\verb!yazd-thesis.tex!} را اجرا کنید. یک نکته بدیهی که در اینجا وجود دارد، این است که لازم نیست که فصل‌های پایان‌نامه یا رساله را به ترتیب تایپ کنید. می‌توانید ابتدا مطالب فصل ۳ را تایپ کنید و سپس مطالب فصل ۱ را تایپ کنید. نکته بسیار مهمی که در اینجا باید گفته شود این است که سیستم \lr{\TeX}، محتویات یک فایل تِک را به ترتیب پردازش می‌کند. به عنوان مثال، اگه فایلی، دارای ۴ خط دستور باشد، ابتدا خط ۱، بعد خط ۲، بعد خط ۳ و در آخر، خط ۴ پردازش می‌شود. بنابراین، اگر مثلاً مشغول تایپ مطالب فصل ۳ هستید، بهتر است که دو دستور \verb!\include{chapter1}! و \verb!\include{chapter2}! را در فایل \LRE{\verb!yazd-thesis.tex!}، غیرفعال% \RTLfootnote{ برای غیرفعال کردن یک دستور، کافی است پشت آن، یک علامت \% بگذارید. } کنید. زیرا در غیر این صورت، ابتدا مطالب فصل ۱ و ۲ پردازش شده (که به درد ما نمی‌خورد؛ چون ما می‌خواهیم خروجی فصل ۳ را ببینیم) و سپس مطالب فصل ۳ پردازش می‌شود و این کار باعث طولانی شدن زمان اجرا می‌شود. زیرا هر چقدر حجم فایل اجرا شده، بیشتر باشد، زمان بیشتری هم برای اجرای آن، صرف می‌شود. \subsection{مراجع} مرجع \cite{Omidali82phdThesis} یک نمونه پروژه دکترا و مرجع \cite{Vahedi87} یک نمونه مقاله مجله فارسی است. مرجع \cite{Amintoosi87afzayesh} یک نمونه مقاله کنفرانس فارسی و مرجع \cite{vahid90} یک نمونه کتاب فارسی است. مرجع \cite{Khalighi07MscThesis} یک نمونه پروژه کارشناسی ارشد انگلیسی و \cite{Khalighi87xepersian} هم یک نمونه متفرقه می‌باشند. مرجع \cite{Gonzalez02book} یک نمونه کتاب لاتین است که از آنجا که دارای فیلد \lr{authorfa} است، نام نویسندگان آن در استیلهای \lr{asa-fa}، \lr{plainnat-fa} و \lr{chicago-fa} به فارسی دیده می‌شود. مرجع \cite{Baker02limits} مقاله انگلیسی است که معادل فارسی نام نویسندگان آن ذکر نشده بوده است. برای تولید مراجع باید از دستور \lr{bibtex} استفاده کنید. در صورتی که بخواهید مراجع فارسی قبل از مراجع انگلیسی بیایند، باید به جای دستور \lr{bibtex thesis} از دستور زیر استفاده کنید: \begin{latin} \lr{bibtex8 -W -c cp1256fa thesis} \end{latin} \subsection{واژه‌نامه فارسی به انگلیسی و برعکس} برای وارد کردن واژه‌نامه فارسی به انگلیسی و برعکس، چنانچه کاربر مبتدی هستید، بهتر است مانند روش بکار رفته در فایل‌های \verb!dicfa2en! و \verb!dicen2fa! عمل کنید. اما چنانچه کاربر پیشرفته هستید، بهتر است از بسته \verb!glossaries! استفاده کنید. راهنمای این بسته را می‌توانید به راحتی و با یک جستجوی ساده در اینترنت پیدا کنید. \subsection{نمایه} برای وارد کردن نمایه، باید از \verb!xindy! استفاده کنید. زیرا \verb!MakeIndex! با حروف «گ»، «چ»، «پ»، «ژ» و «ک» مشکل دارد و ترتیب الفبایی این حروف را رعایت نمی‌کند. همچنین، فاصله بین هر گروه از کلمات در \verb!MakeIndex!، به درستی رعایت نمی‌شود که باعث زشت شدن حروف‌چینی این قسمت می‌شود. راهنمای چگونگی کار با \verb!xindy! را می‌توانید در تالار گفتگوی پارسی‌لاتک، پیدا کنید. دستور مربوطه به صورت زیر است: \begin{latin} \footnotesize \begin{verbatim} xindy -L persian-variant2 -C utf8 -M texindy -M page-ranges yazd-thesis.idx \end{verbatim} \end{latin} \subsection{تعریف نمادها و ایجاد فهرست نمادها} ابتدا باید نمادها یکی یکی با استفاده از دستور \LRE{\verb!\psymbol{}{}!} در متن کتاب تعریف شوند. در این دستور منظور از \LRE{\verb!!} خود نماد است که در صورت ریاضی بودن آن، از \verb!$...$! و در صورت ریاضی نبودن آن از دستور \verb!\lr{...}! برای نوشتن آن استفاده می‌شود. \LRE{\verb!!} هم توضیح و یا معنی نماد است. این دستور، نماد را در متن کتاب چاپ می‌کند. دستور \verb!\listofsymbols%[3em]! در فایل \textsf{yazd-thesis.tex} هم فهرست نمادها را چاپ می‌کند. مقدار \verb![3em]! را می‌توانید در پایان کار، بسته به پهنای نمادها کم و زیاد کنید. \section{چاپ فایل پی دی اف} فایل پی دی اف حاصل از این بسته، مطمئناً مطابق با آیین‌نامه نگارش پایان‌نامه دانشگاه یزد است و این امر توسط کارشناسان مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه یزد تایید شده است. اما چاپ فایل پی دی اف حاصل نیز باید به صورتی باشد که در خروجی تغییراتی داده نشود و نسخۀ چاپ شده نیز مطابق با دستورالعمل باشد. مشکل اصلی این است که برخی تنظیمات پرینتر، باعث ایجاد تغییرات در محصول نهایی می‌شود. حتی تغییر پرینتر نیز گاهی آنها را عوض می‌کند. نکته‌ای که مشکل را حل می‌کند این است که، اولا حتما مطئن شوید که اندازه کاغذ انتخابی در موقع پرینت، همان A4 باشد و ثانیا تمام گزینه‌های مربوط به Page Handling را غیرفعال کنید. نمونه به صورت شکل~\ref{print} است. دقت کنید که بسته به پرینتر شما ممکن است موارد دیگری نظیر shrinking و غیره نیز موجود باشد که باید همه غیر فعال شوند. با این ترتیب، مطمئنا حاشیه‌ها مطابق حاشیه‌ها در فایل پی دی اف خواهد بود. \begin{figure}[!h] {\centerline{\includegraphics[width=0.7\textwidth]{Print-PDF}}} \caption{تنظیمات پرینتر در زمان چاپ.}\label{print} \end{figure} \section{اگر سوالی داشتم، از کی بپرسم؟} برای پرسیدن سوال‌های خود در مورد حروف‌چینی با زی‌پرشین، می‌توانید به \href{http://qa.parsilatex.com}{سایت پرسش و پاسخ پارسی‌لاتک}% \LTRfootnote{\url{http://qa.parsilatex.com}} مراجعه کنید. شما هم می‌توانید روزی به سوال‌های دیگران در این سایت جواب بدهید. در ادامه، برای فهم بیشتر مطالب، چند تعریف، قضیه و مثال آورده شده است. \begin{definition} مجموعه همه ارزیابی‌های (پیوسته) روی $(X,\tau)$، دامنه توانی احتمالی \index{دامنه توانی احتمالی} $ X $ نامیده می‌شود. \end{definition} \begin{theorem}[باناخ-آلااغلو] \index{قضیه باناخ-آلااغلو} اگر $ V $ یک همسایگی $ 0 $ در فضای برداری \index{فضای!برداری} توپولوژیکی $ X $ باشد و \begin{equation}\label{eq1} K=\left\lbrace \Lambda \in X^{*}:|\Lambda x|\leqslant 1 ; \ \forall x\in V\right\rbrace, \end{equation} آنگاه $ K $، ضعیف*-فشرده است که در آن، $ X^{*} $ دوگان \index{فضای!دوگان} فضای برداری توپولوژیکی $ X $ است به ‌طوری که عناصر آن، تابعی‌های خطی پیوسته \index{تابعی خطی پیوسته} روی $X$ هستند. \end{theorem} تساوی \eqref{eq1} یکی از مهم‌ترین تساوی‌ها در آنالیز تابعی است که در ادامه، به وفور از آن استفاده می‌شود. \begin{example} برای هر فضای مرتب، گردایه $$U:=\left\lbrace U\in O: U=\uparrow U\right\rbrace $$ از مجموعه‌های بالایی باز، یک توپولوژی تعریف می‌کند که از توپولوژی اصلی، درشت‌تر است. \end{example} حال تساوی \begin{equation}\label{eq2} \sum_{n=1}^{+\infty} 3^{n}x+70x=\int_{1}^{n}8nx+\exp{(2nx)} \end{equation} را در نظر بگیرید. با مقایسه تساوی \eqref{eq2} با تساوی \eqref{eq1} می‌توان نتیجه گرفت که ...