Dia, bir akış çizgesi (diyagramı) çizim programı

ArticleCategory: [Es gibt verschiedene Artikel Kategorien]

Applications

AuthorImage:[Ein Bild von Dir]

TranslationInfo:[Autor und Übersetzer]

AboutTheAuthor:[Eine kleine Biographie über den Autor]

Katja LinuxFocus'un Alman editörüdür. Tux, bilgisayar grafikleri, film & fotoğraf ve denizden hoşlanır. Anasayfasına buradan erişebilirsiniz .

Abstract:[Hier sollte eine kleine Zusammenfassung stehen]

Bu yazıda, bir akış çizgesi çizim programı olan dia'ya bir göz atacağız.

ArticleIllustration:[Das Titelbild des Artikels]

ArticleBody:

Dia nedir?

Dia, değişik türde çizgeler yaratmak için yazılmış bir programdır. Dia, sunum programlarının yetersiz kaldıkları yerlerde, yani çeşitli amaçlara yönelik olan ve tüm önemli biçim ve özel anlamlı şekiller içeren işler için kullanılmaktadır.
Programın son sürümü 0.93 dür.
Eğear, şimdiye kadar Linux altında başka yazılımlarla çalışdıysanız, sözgelimi Gimp, dia ile çalışmak size çok kolay gelecektir.

Bir akış çizgesi nasıl yapılır

Biz burada Dia'nın bütün özelliklerini gösteremiyeceğiz. Ama eğer, www.gnome.org/projects/dia sayfasına girerseniz, orada bu yazıda açıklanmış ve açıklanmamış olan seçeneklerin çok güzel belgelemesini bulabilirsiniz.
Dia'yi eğer henüz başlatmadıysanız, başlatın. Şimdi bir araç çubuğu göreceksiniz.

"File" menüsünden "open file" ile yeni bir dosya ya da olan bir dosyayı açabilirsiniz. Bir programın içerisinde istediğiniz kadar çizge açabilir, birinden diğerine kopyala ve yapıştır yapabilirsiniz. Ben bunu çok kullanışlı buluyorum. Sözgelimi, var olan bir çizgede bulunan bölümleri tekrar kullanmak istiyorsanız kopyala ve yapıştır yapın. Çizgelerinizden hangisinin sizce en iyisi olduğunu bulabilmek için değişik versiyonlar arasindan seçiminizi böylece daha kolay yapabilirsiniz. Eğer, karmaşık bir çizgeniz varsa ve katmanlarla çalışmak istemiyorsanız, çizgenizi bölüm bölüm tasarlayıp istedeğiniz zaman kopyala ve yapıştır yöntemiyle ile birleştirebilirsiniz..
"New"a basınca yeni boş bir çizge oluşur ve sizde çalışmaya başlayabilirsiniz.
"File" menüsü altında metin ekleme ve bunun gibi genel nesneleri bulabilirsiniz. Eğer, "Assorted"a basarsanız bir açılır (pop up) menüsü karşınıza çıkar ve orada bütün özel nesne olanaklarını bulabilirsiniz. Bütün bu nesneleri bir çizge içerisinde de kullanabilirsiniz. Akış çizgesi şekillerini kullanabilmek için "Flowchart"a basın.
Bu ilk çizgemizde, genel görünüş ve içerikleriyle ilgilenelim. Bunları bitirdikten sonra tasarım değişikliklerini çizgenin son aşamasında yapacağız.
Yalın bir çizgede, sadece karar ve önceden tanımlanmış süreç kutularına gereksinimimiz vardır. Sonra, onları metinle açıklayıp oklarla birleştireceğiz. Şimdi, araç çubuğundan bir karar kutusuna tıkladıktan sonra boş çizgenin herhangi bir yerine tıklayın. Çizgenin içerisinde Gimp'teki gibi çalışabilirsiniz. Bir nesneye farenin sol tuşuyla tıklamak onu seçmek demektir. Sağ tuşuna tıklamak ise, size değişik seçenekli bir menü sunar. Eğer farenin orta tuşuyla tıklarsanız, bazen başka seçenekler de görürüsünüz. Sözgelimi, bir nesneyi yatay ve dikey şekilde çevirmek ya da bir çizgi veya eğriye bir köşe veya parça ekelemek vs gibi işlemler yapılabilir.
Şimdi çizgede ilk nesneniz oluştu. Bu nesne "flowchart" menüsünden olduğu için yazı yazılabilecek bölümü var. (Olmayan diğer nesnelere Ana menüden T'ye basıp bir yazı nesnesi oluşturup onu daha sonra diğer istediğiniz bir nesne ile birleştirebilirsiniz. Bunun için iki nesneyi, fare ile onları içine alan büyük bir kutu çizerek seçin ve "Objects" --> "Align"ı tıklayip, yazının nesne içerisinde hangi hizaya geleceğine karar verin.). Gereksiminiz olan bütün nesneleri çizgenize yazılarıyla beraber ekleyin. Nesneleri birbirleri ile birleştirmek için bir çok çizgi türlerinden seçim yapabilirsiniz. Tabii ki çizgenize bağlı olarak, size yarayan en iyi çizgiyi kolaylıkla bulacaksınız. Ana menüde, aşağıda, çizginin genel görünüşünü seçebilirsiniz. Eğer, bir ok nesnesi isterseniz aşağıda sağ taraftan sadece oku seçmeniz yeterli olacaktır.
Eğer, çizginizi "snap to grid" istiyorsanız Ana menüden File menüsüne gidin. Orada "Preferences" adlı bir hane bulacaksınız. Eğer, düz çizgilerin "snap to grid" olmasını istiyorsanız, "Grid lines" altında "snap to"yu seçiniz. Daha sonra çizgenizi bir dosya.dia adı altında "Save as" ile kaydediniz. Şimdi çizgenizi kapatıp tekrar açın. (Yaptığınız değişiklikler sadece daha sonradan açtığınız veya yarattığınız çizgelerde gözükecektir.) Eğer, şimdi bir çizgenize çizgi eklersiniz, onlar kafes çizgilerine düz ve uygun bir şekilde yaratılacaktır. Özellikle çizgenizi yazıcıdan bastırmak istediğiniz zaman, "snap to grid" çizgilerinizin gülünç gözükmelerini engelleyecektir.
Basit bir çizge için gereksinim duyacağınız herşey bu kadardır. Kolaydı, öyle değil mi? Şimdi çizgenizin tasarımı üzerinde çalışabilirsiniz. Değişik tasarımlar denemek istiyorsanız ve dosyanızı daha kaydetmediyseniz, şimdi onu .dia uzantılı bir dosya olarak kayıt edin.
Çizgemizi daha vurgulu hale getirmek için neler yapabileceğimize bir bakalim. Sözgelimi, yazıların rengini değiştirelim. Bunun için bir çok seçenek vardır. Bir kutunun yazısını değiştirmek için o kutuyu farenin sol tuşuyla seçiniz, sonra orta tuşla "Properties"i (özellikler) seçin. Yazı şeklini çizgi ve yazı rengini, yazı tipini (En azindan üç yazı tipi sürekli vardır, sans, serif ve monospace ve başka postscript yazı türleri "font requester" ile eklenebilir.), büyüklüğünü ve doğrultusunu (sol, orta, sağ) değiştirebileceğiniz bir menü karşınıza çıkar.
Eğer, bir çok nesnenin rengini aynı anda değiştirmek istiyorsanız, o nesneleri beraberce seçip çizgenin içinde sağ tuşla--> Objects--> Group ile gruplayın, şimdi bütün nesnelerin yazısını veya görünüsünü sağ tuşa basarak Objects--> Properties ile değiştirebilirsiniz. (Bundan sonra yaratmış olduğunuz nesnelerin özelliklerini değiştirmek için hep "Properties" e gitmek zorundasınız).
Nesneleri en iyi şekilde seçmek onunların tipine bağlıdır. Sözgelimi eğer, bütün karar kutularının çizgi genişliğini değiştirmek istiyorsanız, bütün bu tür nesneleri seçmek zorundasınız. Bunun için de bu türdeki bir nesneyi seçip sağ tuşla Select--> Same Type ı tıklayınız. Şimdi çizgenizdeki bütün karar kutuları seçildi. Bunun gibi daha başka seçenekler vardır. Bunları program kitapcığını okuyarak öğrenebilirsiniz. Ama eğer, bunların hiçbiri olmazsa shift tuşuna basılı iken teker teker her nesneyi seçebilirsiniz.
Örnek olarak ben, LinuxFocus'da nasıl görev alabileceğinizi gösteren bir çizge hazırladım:

Resmi büyütmek istiyorsanız, üzerine basınız

Çizgenize png, jpg, gif gibi normal resim biçimleri ekleyebilmek için ilk önce resim simgesine daha sonra da çizgenize basınız. Size "Broken image" (kırık resim) adı altında bir seçenek karşınıza çıkacaktır. Şimdi orta tuşa ve "Properties"e basıp dosyalarınız arasından bir resim seçebilirsiniz. "Ok" (tamam) veya "Apply" (uygula) tuşuna bastıktan sonra, resim çizgenize eklenmiş olmuş olacaktir.
Çizgenizi resim türünde kaydetmek için File--> Export a gidip, dosyanıza bir ad ve istediğiniz uzantıyı, sözgelimi png verin ve "ok"u tıklayınız. Yeni bir pencerede resmin büyüklüğü size sunulacaktır. Resminizi burada büyütüp küçültebilirsiniz. Ama eğer, resminizi çok küçültürseniz yazılarınız okunamaz hale gelebilir. Eğer, çizgenizini belirli bir büyüklükte okunabilir hale getirmek istiyorsanız onu daha çizerken kenardaki mavi çizgilere dikkat edin. Onlar bir sayfanın boyutlarını ifade eder.
Bir çizgeyi yazıcıdan bastırmak için File--> Page Setup a gidip, orada çizgeyi scale (ölçeklendir) ile küçültebilirsiniz.

Bence dia programı, çizge yaratmak için çok yararlı bir yazılımdır. Ne yazık ki, nesnelerin serbest bir şekilde dönme olasılıkları yok. Bazı nesneler yatay ve dikey biçimde döndürülebiliyorlar, ama burada daha fazla seçeneklerin olması çok daha iyi olurdu. Dia'nin sanaldoku sayfasındaki bilgiye göre, yazılımcılar bu konu üzerinde zaten çalışıyormuş ve program ileriki sürümlerinde bu özelliklerin yer alması olasıdır. Bazen "undo" (geri al) tuşu çalışmıyor ve hatta bazen program çöküyor. Ancak, programın henüz 1.x sürümü bile olmadığı göz önünde bulundurulursa, bu zaman içerisinde dia'nın mükemmel bir program olacağının işaretidir.
Dia ile mutlu çizimler!

Kaynakça

http://www.gnome.org/projects/dia/
adresinden Dia'nın en son sürümlerini indirebilir ve dia hakkında ve çok iyi ve açıklayıcı belgeler bulabilirsiniz.